Πώς θα αντιδράσουν το Ιράν, η Ρωσία και η Τουρκία στην απόφαση των ΗΠΑ να παραμείνουν στη Συρία μετά την ήττα του ISIS;
1. Αυτό αναφέρεται επανειλημμένα: παρά την επίσημη υποστήριξη της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας, ανεπίσημα αυτό που θέλουν είναι ένα χτύπημα που να αντισταθμίσει την αποτυχία τους στην εκθρόνιση της κυβέρνησης Άσαντ. Η προσπάθεια αυτή απέτυχε κυρίως λόγω της στήριξης από τη Ρωσία και το Ιράν. Η Ουάσινγκτον έχει επανειλημμένα εκφράσει την δυσαρέσκειά της από τον τρόπο που εξείχθηκαν τα πράγματα στη Συρία, όπως και την ανησυχία σχετικά με τις συνέπειες για τις ΗΠΑ, το Ισραήλ και τη Σαουδική Αραβία του αυξανόμενου ρόλου της Ρωσίας και του Ιράν στην περιοχή.
2. Ο Λευκός Οίκος δεν τα παραδέχεται αυτά επισήμως, καθώς οι ΗΠΑ κατανοούν τη λεπτότητα του ζητήματος. Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο αυτά αποτελούν επιθετικότητα εναντίον ενός κυρίαρχου κράτους. Βέβαια, οι ΗΠΑ δεν νοιάζονται για το Διεθνές Δίκαιο, ούτε για την κυριαρχία κανενός άλλου κράτους εκτός από το δικό τους. Αλλά κάποια πράγματα, αν ειπωθούν ως έχουν, σε κάνουν να φαίνεσαι κακός. Πρέπει επομένως να καμουφλαριστούν, όπως ας πούμε, με το να προσκαλείς την μη αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Ροτζάβα ή να επινοείς μια ανύπαρκτη άδεια για επέμβαση του ΟΗΕ. Τα δημοσιεύματα που αναφέρθηκαν πιο πάνω είναι σημαντικά, διότι δείχνουν τις πραγματικές προθέσεις των ΗΠΑ, παρά το τι διακηρύσσουν, και δείχνουν επίσης ότι δεν έχει νόημα να ελπίζει κανείς ότι οι ΗΠΑ θα διαπραγματευτούν, δείχνοντας "καλή θέληση".
3. Η Ρωσία έχει ξεκινήσει καμπάνια πληροφόρησης και διπλωματικών κινήσεων με σκοπό να αποσυρθούν οι δυνάμεις των ΗΠΑ από τη Συρία. Οι κατηγορίες που διατυπώνονται από τη Ρωσία υποστηρίζονται επίσημα από τη Συρία, το Ιράν και την Τουρκία, οι οποίες επίσης επιθυμούν την αποχώρηση των ΗΠΑ από την περιοχή, καθώς θεωρούν ότι οι ΗΠΑ αποτελούν το βασικό εμπόδιο για τη λήξη του πολέμου. Εκτός από τους κοινούς στόχους που είναι η παραμονή του Άσαντ στη διακυβέρνηση της χώρας και η διαφύλαξη της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας, η Τουρκία και το Ιράν έχουν και τους δικούς τους ιδιαίτερους στόχους. Το Ιράν θέλει να ασφαλίσει τη γέφυρα των Σιιτών μεταξύ Τεχεράνης και Βηρυττού (η οποία εμποδίζεται από το σχέδιο του Συριακού Κουρδιστάν) και ο Ερντογάν θέλει να αποδυναμώσει το Εργατικό Κόμμα των Κούρδων και να εμποδίσει το σχηματισμό ενός συριακού Κουρδιστάν υπό τον έλεγχο φιλικών οργανώσεων αυτού του κόμματος. Κανένας δεν θέλει ανοιχτή σύγκρουση με τις ΗΠΑ, αλλά οι δημοφιλείς πλέον υβριδικοί πόλεμοι δίνουν πολλές διεξόδους και τρόπους σύγκρουσης με τον ηγεμόνα.
4. Για την ώρα, η κύρια στρατηγική περιλαμβάνει την εμπλοκή των λογικών ηγετών των Κούρδων της Ροτζάβα, έτσι ώστε να εκπροσωπηθούν οι Κούρδοι με τέτοιο τρόπο που να επιτρέπει να βρεθούν σημεία επαφής με τον Άσαντ σχετικά με το μέλλον των Κούρδων ως μέρους της Συρίας. Για τον λόγο αυτό η Ρωσία έβαλε τέλος στα φιλόδοξα σχέδια του Ερντογάν στο Αφρίν και προσπαθεί να πείσει την Τουρκία ότι οι Κούρδοι είναι διαπραγματεύσιμοι, ότι τίποτα κακό δεν θα βγει με το να κάτσουν να συζητήσουν μαζί τους και μάλιστα όταν έχουν ήδη συζητήσει με πολύ πιο ακραίες οργανώσεις, οι οποίες θεωρούνται "μετριοπαθείς τρομοκράτες". Συγκριτικά με αυτούς, κάποιες κουρδικές ομάδες είναι πολύ πιο λογικές και νόμιμες, αρκεί βέβαια η κατάσταση να μην κλιμακωθεί σε σημείο μη αναστρέψιμο.
5. Αν οι διαπραγματεύσεις με τους Κούρδους αποτύχουν και οι ΗΠΑ πετύχουν να καλλιεργήσουν τη διάθεση απόσχισης στους Κούρδους, τότε επιστρατεύεται το plan B, το οποίο σημαίνει να ασκηθεί πίεση στους Κούρδους ως εξής:
- Η Συρία, η Τουρκία και το Ιράν μπορούν να μπλοκάρουν τις εξαγωγές πετρελαίου από τη Ροτζάβα, όπως και τις εισαγωγές σε αυτήν, οι ίδιες απειλές με τις οποίες επιχειρήθηκε στο παρελθόν να μπει σε μια σειρά το Ιρακινό Κουρδιστάν. Οι ΗΠΑ δεν θα μπορούν να στείλουν όλες τις απαραίτητες προμήθειες από αέρος.
- Η Κουρδο-αραβική σύγκρουση μπορεί να κλιμακωθεί στις περιοχές που έχουν υπό έλεγχο οι Κούρδοι και όπου πλειοψηφεί το αραβικό στοιχείο. Αυτό θα σπείρει αταξία στη Ροτζάβα και πιθανόν θα δημιουργήσει δυνάμεις αντίθετες στον SDF.
- Η Ρωσία μπορεί να σταματήσει να προστατεύει το Αφρίν. Το Ιράν και το Ιράκ μπορεί να κλείσουν τα σύνορα στο πέρασμα προ το Faysh Khabur και να κόψουν τους οικονομικούς και επιχειρησιακούς δεσμούς ανάμεσα στο Ιρακινό Κουρδιστάν και τη Ροτζάβα.
- Ο Συριακός στρατός και οι μονάδες των Σιιτών μπορεί να επαναλάβουν ό,τι έκαναν και στο Ιρακινό Κουρδιστάν: να κάνουν μια συμφωνία με τις συζητήσιμες οργανώσεις και να διαλύσουν τις μη συζητήσιμες όπως του Μπαρζάνι.
- Η τελική λύση: να εξαπολύσουν τον τουρκικό στρατό στη Ροτζάβα με το πρόσχημα ότι "πολεμούν την τρομοκρατία". Αυτή η επιλογή δεν είναι επιθυμητή, καθώς θα ισχυροποιούσε τον Ερντογάν, αλλά δεν είναι και κάτι που μπορεί να αποκλειστεί.
Τελικά, υπάρχουν πολλές επιλογές για να ασκηθεί πίεση στη Ροτζάβα, αν οι ΗΠΑ κλιμακώσουν την κατάσταση σε σημείο να είναι η σύγκρουση αναπόφευκτη, κάτι που φαίνεται ότι οι ΗΠΑ το επιθυμούν παρά τις δηλώσεις τους ότι δεν έχουν κρυφή ατζέντα στη Συρία.
Ως τώρα, η Ρωσία και οι φιλικές της δυνάμεις προσπαθούν να πείσουν τους Κούρδους ότι δεν πρέπει να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Μπαρζάνι και να ρισκάρουν κάτι που θα το μετανιώσουν. Όσο και να φωνάζεις "η Αμερική είναι μαζί μας", όσο και να φωτογραφίζεις κορίτσια με τουφέκια, αν ζορίσουν τα πράγματα, η κατάσταση θα κλιμακωθεί σε μια σύγκρουση που είναι πέρα από τις δυνάμεις των Κούρδων. Για τις ΗΠΑ οι Κούρδοι είναι απλώς το μέσον για να πετύχουν έναν σκοπό και αυτό είναι κάτι που η Ουάσιγκτον ούτε καν μπαίνει στον κόπο να το κρύψει. Οι ΗΠΑ θέλουν να χρησιμοποιήσουν τους Κούρδους ως καύσιμο για την συνέχιση του πολέμου στη Συρία και δεν ενδιαφέρονται για το πόσοι Κούρδοι θα χαθούν σε αυτόν τον σκοπό.
Από αυτήν την άποψη, το καλύτερο για όλους, και για τους Κούρδους, θα ήταν αν η Ρωσία μπορούσε να κάνει τους Κούρδους ηγέτες να δουν τα πράγματα όπως είναι στην πραγματικότητα. Και αν ο Ερντογάν και ο Άσαντ μαλακώσουν τη στάση τους στο κουρδικό ζήτημα, μπορεί να βρεθεί ένας συμβιβασμός που να ικανοποιεί όλες τις πλευρές.
Κατά πόσο αυτό είναι εφικτό, θα φανεί μέσα στο 2018. Η Ρωσία δεν θέλει τη διαιώνιση του πολέμου στη Συρία. Αντιθέτως: επιτυχία θα θεωρηθεί μια διπλωματική λύση το συντομότερο δυνατό, κάτι που οι ΗΠΑ θέλουν να εμποδίσουν. Αυτή η σύγκρουση αποδεικνύει ότι παρά την ήττα του ISIS, η Συρία έχει πολλά προβλήματα που θα πρέπει να επιλυθούν με τη βοήθεια της Τουρκίας και του Ιράν. Αλλά κανείς δεν μπορεί να πει ότι αυτό θα είναι εύκολο.
2. Ο Λευκός Οίκος δεν τα παραδέχεται αυτά επισήμως, καθώς οι ΗΠΑ κατανοούν τη λεπτότητα του ζητήματος. Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο αυτά αποτελούν επιθετικότητα εναντίον ενός κυρίαρχου κράτους. Βέβαια, οι ΗΠΑ δεν νοιάζονται για το Διεθνές Δίκαιο, ούτε για την κυριαρχία κανενός άλλου κράτους εκτός από το δικό τους. Αλλά κάποια πράγματα, αν ειπωθούν ως έχουν, σε κάνουν να φαίνεσαι κακός. Πρέπει επομένως να καμουφλαριστούν, όπως ας πούμε, με το να προσκαλείς την μη αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Ροτζάβα ή να επινοείς μια ανύπαρκτη άδεια για επέμβαση του ΟΗΕ. Τα δημοσιεύματα που αναφέρθηκαν πιο πάνω είναι σημαντικά, διότι δείχνουν τις πραγματικές προθέσεις των ΗΠΑ, παρά το τι διακηρύσσουν, και δείχνουν επίσης ότι δεν έχει νόημα να ελπίζει κανείς ότι οι ΗΠΑ θα διαπραγματευτούν, δείχνοντας "καλή θέληση".
3. Η Ρωσία έχει ξεκινήσει καμπάνια πληροφόρησης και διπλωματικών κινήσεων με σκοπό να αποσυρθούν οι δυνάμεις των ΗΠΑ από τη Συρία. Οι κατηγορίες που διατυπώνονται από τη Ρωσία υποστηρίζονται επίσημα από τη Συρία, το Ιράν και την Τουρκία, οι οποίες επίσης επιθυμούν την αποχώρηση των ΗΠΑ από την περιοχή, καθώς θεωρούν ότι οι ΗΠΑ αποτελούν το βασικό εμπόδιο για τη λήξη του πολέμου. Εκτός από τους κοινούς στόχους που είναι η παραμονή του Άσαντ στη διακυβέρνηση της χώρας και η διαφύλαξη της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας, η Τουρκία και το Ιράν έχουν και τους δικούς τους ιδιαίτερους στόχους. Το Ιράν θέλει να ασφαλίσει τη γέφυρα των Σιιτών μεταξύ Τεχεράνης και Βηρυττού (η οποία εμποδίζεται από το σχέδιο του Συριακού Κουρδιστάν) και ο Ερντογάν θέλει να αποδυναμώσει το Εργατικό Κόμμα των Κούρδων και να εμποδίσει το σχηματισμό ενός συριακού Κουρδιστάν υπό τον έλεγχο φιλικών οργανώσεων αυτού του κόμματος. Κανένας δεν θέλει ανοιχτή σύγκρουση με τις ΗΠΑ, αλλά οι δημοφιλείς πλέον υβριδικοί πόλεμοι δίνουν πολλές διεξόδους και τρόπους σύγκρουσης με τον ηγεμόνα.
4. Για την ώρα, η κύρια στρατηγική περιλαμβάνει την εμπλοκή των λογικών ηγετών των Κούρδων της Ροτζάβα, έτσι ώστε να εκπροσωπηθούν οι Κούρδοι με τέτοιο τρόπο που να επιτρέπει να βρεθούν σημεία επαφής με τον Άσαντ σχετικά με το μέλλον των Κούρδων ως μέρους της Συρίας. Για τον λόγο αυτό η Ρωσία έβαλε τέλος στα φιλόδοξα σχέδια του Ερντογάν στο Αφρίν και προσπαθεί να πείσει την Τουρκία ότι οι Κούρδοι είναι διαπραγματεύσιμοι, ότι τίποτα κακό δεν θα βγει με το να κάτσουν να συζητήσουν μαζί τους και μάλιστα όταν έχουν ήδη συζητήσει με πολύ πιο ακραίες οργανώσεις, οι οποίες θεωρούνται "μετριοπαθείς τρομοκράτες". Συγκριτικά με αυτούς, κάποιες κουρδικές ομάδες είναι πολύ πιο λογικές και νόμιμες, αρκεί βέβαια η κατάσταση να μην κλιμακωθεί σε σημείο μη αναστρέψιμο.
5. Αν οι διαπραγματεύσεις με τους Κούρδους αποτύχουν και οι ΗΠΑ πετύχουν να καλλιεργήσουν τη διάθεση απόσχισης στους Κούρδους, τότε επιστρατεύεται το plan B, το οποίο σημαίνει να ασκηθεί πίεση στους Κούρδους ως εξής:
- Η Συρία, η Τουρκία και το Ιράν μπορούν να μπλοκάρουν τις εξαγωγές πετρελαίου από τη Ροτζάβα, όπως και τις εισαγωγές σε αυτήν, οι ίδιες απειλές με τις οποίες επιχειρήθηκε στο παρελθόν να μπει σε μια σειρά το Ιρακινό Κουρδιστάν. Οι ΗΠΑ δεν θα μπορούν να στείλουν όλες τις απαραίτητες προμήθειες από αέρος.
- Η Κουρδο-αραβική σύγκρουση μπορεί να κλιμακωθεί στις περιοχές που έχουν υπό έλεγχο οι Κούρδοι και όπου πλειοψηφεί το αραβικό στοιχείο. Αυτό θα σπείρει αταξία στη Ροτζάβα και πιθανόν θα δημιουργήσει δυνάμεις αντίθετες στον SDF.
- Η Ρωσία μπορεί να σταματήσει να προστατεύει το Αφρίν. Το Ιράν και το Ιράκ μπορεί να κλείσουν τα σύνορα στο πέρασμα προ το Faysh Khabur και να κόψουν τους οικονομικούς και επιχειρησιακούς δεσμούς ανάμεσα στο Ιρακινό Κουρδιστάν και τη Ροτζάβα.
- Ο Συριακός στρατός και οι μονάδες των Σιιτών μπορεί να επαναλάβουν ό,τι έκαναν και στο Ιρακινό Κουρδιστάν: να κάνουν μια συμφωνία με τις συζητήσιμες οργανώσεις και να διαλύσουν τις μη συζητήσιμες όπως του Μπαρζάνι.
- Η τελική λύση: να εξαπολύσουν τον τουρκικό στρατό στη Ροτζάβα με το πρόσχημα ότι "πολεμούν την τρομοκρατία". Αυτή η επιλογή δεν είναι επιθυμητή, καθώς θα ισχυροποιούσε τον Ερντογάν, αλλά δεν είναι και κάτι που μπορεί να αποκλειστεί.
Τελικά, υπάρχουν πολλές επιλογές για να ασκηθεί πίεση στη Ροτζάβα, αν οι ΗΠΑ κλιμακώσουν την κατάσταση σε σημείο να είναι η σύγκρουση αναπόφευκτη, κάτι που φαίνεται ότι οι ΗΠΑ το επιθυμούν παρά τις δηλώσεις τους ότι δεν έχουν κρυφή ατζέντα στη Συρία.
Ως τώρα, η Ρωσία και οι φιλικές της δυνάμεις προσπαθούν να πείσουν τους Κούρδους ότι δεν πρέπει να ακολουθήσουν το παράδειγμα του Μπαρζάνι και να ρισκάρουν κάτι που θα το μετανιώσουν. Όσο και να φωνάζεις "η Αμερική είναι μαζί μας", όσο και να φωτογραφίζεις κορίτσια με τουφέκια, αν ζορίσουν τα πράγματα, η κατάσταση θα κλιμακωθεί σε μια σύγκρουση που είναι πέρα από τις δυνάμεις των Κούρδων. Για τις ΗΠΑ οι Κούρδοι είναι απλώς το μέσον για να πετύχουν έναν σκοπό και αυτό είναι κάτι που η Ουάσιγκτον ούτε καν μπαίνει στον κόπο να το κρύψει. Οι ΗΠΑ θέλουν να χρησιμοποιήσουν τους Κούρδους ως καύσιμο για την συνέχιση του πολέμου στη Συρία και δεν ενδιαφέρονται για το πόσοι Κούρδοι θα χαθούν σε αυτόν τον σκοπό.
Από αυτήν την άποψη, το καλύτερο για όλους, και για τους Κούρδους, θα ήταν αν η Ρωσία μπορούσε να κάνει τους Κούρδους ηγέτες να δουν τα πράγματα όπως είναι στην πραγματικότητα. Και αν ο Ερντογάν και ο Άσαντ μαλακώσουν τη στάση τους στο κουρδικό ζήτημα, μπορεί να βρεθεί ένας συμβιβασμός που να ικανοποιεί όλες τις πλευρές.
Κατά πόσο αυτό είναι εφικτό, θα φανεί μέσα στο 2018. Η Ρωσία δεν θέλει τη διαιώνιση του πολέμου στη Συρία. Αντιθέτως: επιτυχία θα θεωρηθεί μια διπλωματική λύση το συντομότερο δυνατό, κάτι που οι ΗΠΑ θέλουν να εμποδίσουν. Αυτή η σύγκρουση αποδεικνύει ότι παρά την ήττα του ISIS, η Συρία έχει πολλά προβλήματα που θα πρέπει να επιλυθούν με τη βοήθεια της Τουρκίας και του Ιράν. Αλλά κανείς δεν μπορεί να πει ότι αυτό θα είναι εύκολο.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου