Ρεξ Τίλερσον: "Δε φεύγουμε από τη Συρία, όσο παραμένει ο Άσαντ"
Ο αμερικανός Υπουργός Εσωτερικών, Ρεξ Τίλερσον, αποκάλυψε την Τετάρτη μια φιλόδοξη στρατηγική των ΗΠΑ για τον εξοβελισμό του Σύρου Προέδρου Μπασάρ Αλ Άσαντ. Η στρατηγική αυτή βασίζεται στην στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στη χώρα για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα, μια εξέγερση στο πλαίσιο του καθεστώτος Άσαντ και στην αύξηση της υποστήριξης από τον δοκιμαζόμενο Συριακό λαό.
Στην ομιλία του αυτή, ο Τίλερσον παρουσίασε πιο περιεκτικά από ποτέ, την υπόθεση της μακροχρόνιας στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στη Συρία και σηματοδότησε την απόκλιση από την λογική που είχε συμφωνηθεί μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας, στο Βιετνάμ τον Νοέμβριο.
Επίσης, υπάρχει σημαντική απόκλιση και από την προεκλογική ρητορική του Προέδρου Τραμπ, ο οποίος ισχυριζόταν ότι ο μόνος στόχος των ΗΠΑ στη Συρία πρέπει να είναι ο πόλεμος εναντίον του ISIS. Είναι πολύ πιθανό ότι θα ξαναρχίσουν οι λογομαχίες στο Κογκρέσο, ανάμεσα στους σταθερούς υποστηρικτές της "αλλαγής καθεστώτος" και αυτούς που φοβούνται από τη συνεχιζόμενη παρουσία των ΗΠΑ στη Συρία.
"Αυτό που πρέπει να κάνουμε, είναι να εστιάσουμε στον ISIS. Δεν πρέπει να εστιάσουμε στη Συρία", έλεγε ο Τραμπ τον Οκτώβρη του 2016. "Θα καταλήξουμε σε έναν 3ο Παγκόσμιο Πόλεμο με αφορμή τη Συρία, αν ακούσουμε τη Χίλαρυ Κλίντον."
Κεντρικός πυλώνας του σχεδίου του Τίλερσον που παρουσιάστηκε σε ομιλία του στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, είναι η διενέργεια εκλογών υπό την εποπτεία του ΟΗΕ, οι οποίες κατά τον Τίλερσον προβλέπεται να οδηγήσουν σε αλλαγή ηγεσίας.
"Οι ΗΠΑ πιστεύουν ότι οι ελεύθερες και διαφανείς εκλογές θα έχουν ως αποτέλεσμα την μόνιμη αποχώρηση του Άσαντ και της οικογενείας του από την εξουσία" είπε ο Τίλερσον.
"Το καθεστώς Άσαντ είναι διεφθαρμένο, οι μέθοδοι διακυβέρνησης και οικονομικής ανάπτυξης αποκλείουν όλο και περισσότερες εθνικές και θρησκευτικές ομάδες" είπε ο Τίλερσον. "Τέτοια καταπίεση δεν μπορεί να συνεχιστεί για πάντα."
Τον Νοέμβριο, σε κοινή ανακοίνωσή τους, ο Τραμπ και ο Πούτιν είχαν ζητήσει εκλογές με παρατηρητές από τον ΟΗΕ (UN-monitored), αλλά ο Τίλερσον μιλά για εκλογές "υπό την εποπτεία" του ΟΗΕ (UN-supervised). Αυτή η διαδικασία είναι πολύ πιο παρεμβατική και περιλαμβάνει επιπλέον προϋποθέσεις, όπως ένα εκλογικό σώμα που δεν είναι είναι φοβισμένο (μην πχ συλληφθεί) και έχει πρόσβαση στα ΜΜΕ.
Ο στρατός των ΗΠΑ έχει αυτή τη στιγμή περίπου 2.000 στρατιώτες στη Συρία, οι οποίοι συνεργάζονται με τις τοπικές δυνάμεις, κυρίως τους Σύρους Κούρδους. Δεν είναι ακόμα σαφές πόσες επιπλέον ενισχύσεις θα χρειαστούν, για να υποστηριχτεί μια παρατεταμένη παρουσία των ΗΠΑ. Οι αξιωματούχοι του Πενταγώνου αρνήθηκαν να σχολιάσουν περαιτέρω.
Ο Τίλερσον είπε ότι η στρατιωτική παρουσία θα είναι συμπληρωματική σε έναν απροσδιόριστο αριθμό αμερικανών διπλωματών που εργάζονται για τα λεγόμενα "προγράμματα σταθεροποίησης" της χώρας. Μιας χώρας στην οποία οι εκτοπισμένοι φτάνουν τα 6 εκατομμύρια και πολλές πόλεις έχουν καταστραφεί στα 6 χρόνια πολέμου.
Επίσης, ο Τίλερσον είπε ότι μια πολιτική λύση για τον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία, περνάει απαραίτητα από τον περιορισμό της επιρροής του Ιράν, που είναι ο κύριος υποστηρικτής του Άσαντ, όπως και τον περιορισμό των εξτρεμιστών σουνιτών, όπως o ISIS.
Ο Τίλερσον συνδέει την παρουσία των αμερικανών πεζοναυτών με την προσπάθεια για μη παραμονή του Άσαντ στην εξουσία. "Μια ολική απόσυρση του αμερικανικού προσωπικού αυτή τη στιγμή, θα αποκαθιστούσε τον Άσαντ και θα συνέχιζε τη βάρβαρη μεταχείριση του ίδιου του του λαού" είπε ο Τίλερσον.
Το σχέδιο του Τίλερσον για αλλαγή καθεστώτος βασίζεται σε κάποιες υποθέσεις που δεν είναι και τόσο σίγουρες.
Για παράδειγμα. Ο Τίλερσον λέει ότι "η προσδοκία μας είναι ότι η επιθυμία για επιστροφή στην κανονική ζωή... θα βοηθήσει ώστε ο Συριακός λαός να συγκεντρωθεί και να υποχρεώσει τον Άσαντ να παραιτηθεί".
Είναι όμως εξίσου πιθανό ότι η επιθυμία για κανονικότητα θα οδηγήσει τους Σύρους να αποδεχτούν την υφιστάμενη εξουσία, παρά να χύσουν κι άλλο αίμα στην προσπάθεια αλλαγής καθεστώτος.
Η ομιλία αυτή του Τίλερσον έγινε καθώς η Τουρκία έχει ασκήσει σκληρή κριτική στα σχέδια των ΗΠΑ για δημιουργία μιας ένοπλης δύναμης 30.000 Σύρων, προκειμένου να διατηρήσουν την ασφάλεια στις περιοχές που απελευθερώθηκαν από τον ISIS. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η δύναμη αυτή θα αποτελείται κυρίως από Σύρους Κούρδους που συνδέονται με τις Μονάδες Λαϊκής Προστασίας (YPG), μια ομάδα την οποία η Τουρκία από καιρό κατηγορεί ότι προκαλεί τις εξεγέρσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας, καθώς εδώ και δεκαετίες πολεμούν για την αυτονόμηση των Κουρδικών περιοχών στη νοτιοανατολική Τουρκία.
Την Τετάρτη, αξιωματούχοι του Πενταγώνου και εκπρόσωποι της Επιχείρησης Inherent Rresolve, τον αντι-ISIS συνασπισμό, δεν σχολίασαν για ποιον λόγο οι ΗΠΑ στήνουν μια τέτοια δύναμη, ούτε αν θα χρειαστούν επιπλέον αμερικανούς στρατιώτες. Ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ορκίστηκε ότι "θα την καταπνίξει προτού καν γεννηθεί".
Επίσης, υπάρχει σημαντική απόκλιση και από την προεκλογική ρητορική του Προέδρου Τραμπ, ο οποίος ισχυριζόταν ότι ο μόνος στόχος των ΗΠΑ στη Συρία πρέπει να είναι ο πόλεμος εναντίον του ISIS. Είναι πολύ πιθανό ότι θα ξαναρχίσουν οι λογομαχίες στο Κογκρέσο, ανάμεσα στους σταθερούς υποστηρικτές της "αλλαγής καθεστώτος" και αυτούς που φοβούνται από τη συνεχιζόμενη παρουσία των ΗΠΑ στη Συρία.
"Αυτό που πρέπει να κάνουμε, είναι να εστιάσουμε στον ISIS. Δεν πρέπει να εστιάσουμε στη Συρία", έλεγε ο Τραμπ τον Οκτώβρη του 2016. "Θα καταλήξουμε σε έναν 3ο Παγκόσμιο Πόλεμο με αφορμή τη Συρία, αν ακούσουμε τη Χίλαρυ Κλίντον."
Κεντρικός πυλώνας του σχεδίου του Τίλερσον που παρουσιάστηκε σε ομιλία του στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, είναι η διενέργεια εκλογών υπό την εποπτεία του ΟΗΕ, οι οποίες κατά τον Τίλερσον προβλέπεται να οδηγήσουν σε αλλαγή ηγεσίας.
"Οι ΗΠΑ πιστεύουν ότι οι ελεύθερες και διαφανείς εκλογές θα έχουν ως αποτέλεσμα την μόνιμη αποχώρηση του Άσαντ και της οικογενείας του από την εξουσία" είπε ο Τίλερσον.
"Το καθεστώς Άσαντ είναι διεφθαρμένο, οι μέθοδοι διακυβέρνησης και οικονομικής ανάπτυξης αποκλείουν όλο και περισσότερες εθνικές και θρησκευτικές ομάδες" είπε ο Τίλερσον. "Τέτοια καταπίεση δεν μπορεί να συνεχιστεί για πάντα."
Τον Νοέμβριο, σε κοινή ανακοίνωσή τους, ο Τραμπ και ο Πούτιν είχαν ζητήσει εκλογές με παρατηρητές από τον ΟΗΕ (UN-monitored), αλλά ο Τίλερσον μιλά για εκλογές "υπό την εποπτεία" του ΟΗΕ (UN-supervised). Αυτή η διαδικασία είναι πολύ πιο παρεμβατική και περιλαμβάνει επιπλέον προϋποθέσεις, όπως ένα εκλογικό σώμα που δεν είναι είναι φοβισμένο (μην πχ συλληφθεί) και έχει πρόσβαση στα ΜΜΕ.
Ο στρατός των ΗΠΑ έχει αυτή τη στιγμή περίπου 2.000 στρατιώτες στη Συρία, οι οποίοι συνεργάζονται με τις τοπικές δυνάμεις, κυρίως τους Σύρους Κούρδους. Δεν είναι ακόμα σαφές πόσες επιπλέον ενισχύσεις θα χρειαστούν, για να υποστηριχτεί μια παρατεταμένη παρουσία των ΗΠΑ. Οι αξιωματούχοι του Πενταγώνου αρνήθηκαν να σχολιάσουν περαιτέρω.
Ο Τίλερσον είπε ότι η στρατιωτική παρουσία θα είναι συμπληρωματική σε έναν απροσδιόριστο αριθμό αμερικανών διπλωματών που εργάζονται για τα λεγόμενα "προγράμματα σταθεροποίησης" της χώρας. Μιας χώρας στην οποία οι εκτοπισμένοι φτάνουν τα 6 εκατομμύρια και πολλές πόλεις έχουν καταστραφεί στα 6 χρόνια πολέμου.
Επίσης, ο Τίλερσον είπε ότι μια πολιτική λύση για τον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία, περνάει απαραίτητα από τον περιορισμό της επιρροής του Ιράν, που είναι ο κύριος υποστηρικτής του Άσαντ, όπως και τον περιορισμό των εξτρεμιστών σουνιτών, όπως o ISIS.
Ο Τίλερσον συνδέει την παρουσία των αμερικανών πεζοναυτών με την προσπάθεια για μη παραμονή του Άσαντ στην εξουσία. "Μια ολική απόσυρση του αμερικανικού προσωπικού αυτή τη στιγμή, θα αποκαθιστούσε τον Άσαντ και θα συνέχιζε τη βάρβαρη μεταχείριση του ίδιου του του λαού" είπε ο Τίλερσον.
Το σχέδιο του Τίλερσον για αλλαγή καθεστώτος βασίζεται σε κάποιες υποθέσεις που δεν είναι και τόσο σίγουρες.
Για παράδειγμα. Ο Τίλερσον λέει ότι "η προσδοκία μας είναι ότι η επιθυμία για επιστροφή στην κανονική ζωή... θα βοηθήσει ώστε ο Συριακός λαός να συγκεντρωθεί και να υποχρεώσει τον Άσαντ να παραιτηθεί".
Είναι όμως εξίσου πιθανό ότι η επιθυμία για κανονικότητα θα οδηγήσει τους Σύρους να αποδεχτούν την υφιστάμενη εξουσία, παρά να χύσουν κι άλλο αίμα στην προσπάθεια αλλαγής καθεστώτος.
Η ομιλία αυτή του Τίλερσον έγινε καθώς η Τουρκία έχει ασκήσει σκληρή κριτική στα σχέδια των ΗΠΑ για δημιουργία μιας ένοπλης δύναμης 30.000 Σύρων, προκειμένου να διατηρήσουν την ασφάλεια στις περιοχές που απελευθερώθηκαν από τον ISIS. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η δύναμη αυτή θα αποτελείται κυρίως από Σύρους Κούρδους που συνδέονται με τις Μονάδες Λαϊκής Προστασίας (YPG), μια ομάδα την οποία η Τουρκία από καιρό κατηγορεί ότι προκαλεί τις εξεγέρσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας, καθώς εδώ και δεκαετίες πολεμούν για την αυτονόμηση των Κουρδικών περιοχών στη νοτιοανατολική Τουρκία.
Την Τετάρτη, αξιωματούχοι του Πενταγώνου και εκπρόσωποι της Επιχείρησης Inherent Rresolve, τον αντι-ISIS συνασπισμό, δεν σχολίασαν για ποιον λόγο οι ΗΠΑ στήνουν μια τέτοια δύναμη, ούτε αν θα χρειαστούν επιπλέον αμερικανούς στρατιώτες. Ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ορκίστηκε ότι "θα την καταπνίξει προτού καν γεννηθεί".
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου