Εκατοντάδες χιλιάδες οι νεκροί εξαιτίας των ΗΠΑ, σε Ιράκ, Αφγανιστάν και Πακιστάν

Με μετριοπαθείς υπολογισμούς, οι ΗΠΑ έχουν σκοτώσει, άμεσα, περίπου μισό εκατομμύριο ανθρώπους και καταδίκασαν εκατομμύρια περισσότερους, σε τρεις μόνο από τις χώρες όπου έχουν επιτεθεί.

Πόσοι άνθρωποι σκοτώθηκαν στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, μετά την 9/11; Πρόκειται για ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα, καθώς δεν υπάρχει επίσημη καταμέτρηση για το κόστος σε ανθρώπινες ζωές της αρχικής εισβολής των ΗΠΑ σε Ιράκ και Αφγανιστάν, πόσο μάλλον για τις δευτερογενείς συγκρούσεις που συνεχίζουν να σπέρνουν τον όλεθρο στη Μέση Ανατολή και τον σκοτεινό, κεκαλυμμένο πόλεμο που εξαπλώνεται στην Ασία και την Αφρική.

Ωστόσο, παρότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ αποποιείται τις ευθύνες για το ανθρώπινο κόστος των εξωχώριων δραστηριοτήτων της, κάποιοι ερευνητές επιμένουν να μετρούν.

Το πρόγραμμα "Costs of War Project" του Brown University εξέδωσε τον Δεκέμβριο έναν υπολογισμό του συνολικού αριθμού των θανάτων από τους πολέμους των ΗΠΑ σε τρεις χώρες: το Ιράκ, το Αφγανιστάν και το Πακιστάν. Οι αριθμοί, παρά το ότι πρόκειται για μετριοπαθείς υπολογισμούς, είναι ιλιγγιώδεις. Οι ερευνητές υπολογίζουν ότι τουλάχιστον 480.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν άμεσα στις βιαιοπραγίες κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων, ενώ περισσότεροι από 244.000 από αυτούς ήταν άμαχοι. Εκτός από αυτούς τους άμεσους θανάτους, ο αριθμός των έμμεσων θανάτων -αυτών που προκλήθηκαν από ασθένειες, εκτοπισμούς και καταστροφή των ζωτικών υποδομών- πιστεύεται ότι είναι αρκετές φορές μεγαλύτερος και φτάνει τα εκατομμύρια.

Η έκθεση, με στοιχεία από τον Οκτώβριο του 2001 μέχρι τον Οκτώβριο του 2018, βασίζεται σε προηγούμενες αναλύσεις κυβερνητικών οργανισμών, στοιχεία της κυβέρνησης των ΗΠΑ και άλλων χωρών και δημοσιεύματα του Τύπου. Οι συγγραφείς της δηλώνουν ότι οι αριθμοί αυτοί μόλις που "ξύνουν την επιφάνεια των ανθρώπινων συνεπειών του 17χρονου πολέμου". Εξαιτίας δυσκολιών στη συλλογή των στοιχείων, ο τελικός αριθμός είναι χαμηλότερος του πραγματικού. Η έρευνα εστιάζει σε τρεις μόνο από τις χώρες όπου οι ΗΠΑ διεξάγουν τον λεγόμενο "πόλεμο κατά της τρομοκρατίας". Αν είχαν συμπεριληφθεί και η Λιβύη, η Υεμένη, η Σομαλία ή η Συρία -όπου οι ΗΠΑ έχουν σημαντικές επιχειρήσεις τα τελευταία χρόνια- ο απολογισμός των νεκρών θα ήταν σίγουρα πολύ μεγαλύτερος.

Κάποιοι Αμερικανοί πολιτικοί εμφανίζονται πρόσφατα ιδιαίτερα πρόθυμοι να ζητήσουν καταλογισμό δημόσιας ευθύνης για τον πόλεμο στην Υεμένη, όπου η καταστροφή των αμάχων γίνεται από μέρους της Σαουδικής Αραβίας, αλλά με επιχειρησιακή υποστήριξη και εξοπλισμό από τις ΗΠΑ. Πολύ λιγότερη προθυμία υπάρχει όμως στο να επικρίνουν εξίσου, ή έστω να δώσουν λογαριασμό, για τις πολλές βίαιες συγκρούσεις για τις οποίες οι ΗΠΑ είναι άμεσα υπαίτιες, παρά τον τεράστιο αριθμό νεκρών, την προσφυγική κρίση και άλλες τραγικές συνέπειες που υφίστανται οι άνθρωποι.

"Το πιο δύσκολο για τον πλήρη απολογισμό αυτών των πολέμων είναι ότι ο στρατός των ΗΠΑ δεν ερευνά καν τον αριθμό των νεκρών αμάχων. Γνωρίζουν, γενικά, ότι δεν είναι καλό να σκοτώνεις αμάχους, αλλά το κύριο ενδιαφέρον τους περιστρέφεται γύρω από τις μάχες, ελάχιστη πίεση υπάρχει στο να δοθεί προτεραιότητα στην προστασία των αμάχων", λέει η Daphne Eviatar, διευθύντρια του προγράμματος "Security With Human Rights" της Διεθνούς Αμνηστίας. "Παράλληλα, το κοινό στις ΗΠΑ απλώς δεν βλέπει τους θανάτους σε άλλες χώρες. Δεν βλέπει αμάχους να σκοτώνονται στο Ιράκ ή το Αφγανιστάν. Με όλα αυτά που συμβαίνουν στις ΗΠΑ αυτόν τον καιρό, ακόμα και το γεγονός ότι είμαστε σε πόλεμο βγαίνει εκτός οπτικής."

Οι πόλεμοι στο Αφγανιστάν και το Ιράκ που ξεκίνησαν με την 9/11 συνεχίζονται εδώ και πολύ πάνω από μια δεκαετία. Σ' αυτό το διάστημα, τόσο η φύση των πολεμικών επιχειρήσεων, όσο και οι εχθροί τους οποίους πολεμούν οι ΗΠΑ, έχουν εξελιχθεί. Επιπλέον, οι αρχικές εισβολές έχουν παράγει βία και νέες συγκρούσεις μέσα στις χώρες, ανάμεσα στις τοπικές κυβερνήσεις και μη κυβερνητικούς παράγοντες και σε κάποιες από αυτές τις συγκρούσεις επίσης εμπλέκονται οι ΗΠΑ.

Παρόλο που η προσοχή του κοινού έχει φύγει εντελώς από το Αφγανιστάν -ο πόλεμος εκεί δεν αναφέρθηκε καν στα προεκλογικά προεδρικά ντημπέιτ του 2016- στην πραγματικότητα οι ΗΠΑ έριξαν εκείνον τον χρόνο περισσότερες βόμβες στη χώρα από κάθε άλλη χρονιά από την αρχή του πολέμου. Τα τελευταία χρόνια, οι απώλειες Αμερικανών έχουν ελαχιστοποιηθεί, καθώς βασίζονται περισσότερο στις αεροπορικές επιδρομές παρά στις επίγειες δυνάμεις, γεγονός που επίσης βοήθησε στο να βγάλουν οι Αμερικανοί από το μυαλό τους αυτόν τον πόλεμο. Αλλά οι Αφγανοί σύμμαχοι των ΗΠΑ συνεχίζουν να πληρώνουν βαρύ φόρο αίματος, με χιλιάδες νεκρούς φέτος από την αναβίωση των Ταλιμπάν.

Παρ' όλους αυτούς τους θανάτους, παραμένει υπό αμφισβήτηση το τι ακριβώς έχουν κερδίσει οι ΗΠΑ από αυτούς τους πολέμους. Η αρχική σύγκρουση με την Αλ Κάιντα, μια μυστική οργάνωση που αριθμούσε πιθανώς μερικές εκατοντάδες μέλη την εποχή της 9/11, έχει κατά κάποιον τρόπο μεταμορφωθεί σε έναν ατέλειωτο πόλεμο με ένα ολοένα αυξανόμενο σύμπαν όλο και πιο ακραίων τρομοκρατικών ομάδων, που πολλές από αυτές δεν υπήρχαν καν στις 11 Σεπτέμβρη 2011. Ολόκληρες πόλεις έχουν καταντήσει ερείπια και οι ΗΠΑ δεν έχουν καμία στρατηγική για επιστροφή στην σταθερότητα, ή έστω μια ομαλότητα, των περιοχών που επλήγησαν από τον πόλεμο.

"Έχει σημασία πώς πολεμάς και τι κάνεις μετά", λέει η Eviatar. "Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στο όνομα του πολέμου κατά της τρομοκρατίας. Πρέπει να αναρωτηθούμε ποιος επωφελήθηκε απ' αυτό, ποιος έχει υποφέρει και ποιες είναι οι συσσωρευμένες συνέπειες."

Όλο και περισσότερες ακαδημαϊκές έρευνες, όπως αυτή του Brown University, δείχνουν το τρομακτικό κόστος σε ανθρώπινες ζωές των πολέμων. Τα ΜΜΕ συμβάλλουν επίσης στην ενημέρωση του κοινού. Για παράδειγμα, οι δημοσιογράφοι Anand Gopal και Azmat Khan δημοσίευσαν πέρυσι στους New York Times ένα ρηξικέλευθο άρθρο για τις απώλειες αμάχων στο Ιράκ, σύμφωνα με το οποίο ο πραγματικός αριθμός των θανάτων ήταν 31 φορές μεγαλύτερος από αυτόν στις επίσημες αναφορές του στρατού των ΗΠΑ. Δύσκολο να πεις ότι η αλήθεια δεν βγαίνει στο φως. Αλλά οι ειδικοί δεν εκπλήσσονται που αυτές οι πληροφορίες δεν προκάλεσαν την αντίδραση του κόσμου.

Ο John Tirman, συγγραφέας του βιβλίου "Οι θάνατοι των άλλων: η τύχη των αμάχων στους πολέμους της Αμερικής" υποστηρίζει ότι είναι ψυχολογικά τα αίτια που οι Αμερικανοί φαίνονται να μην ενδιαφέρονται για το ανθρώπινο κόστος των πολέμων που κάνει η χώρα τους. Αντιμέτωποι με άθλιες συνθήκες που απαιτούν πολύπλοκες λύσεις και διαρκή ενασχόληση, το πιθανότερο είναι ότι οι άνθρωποι θα προτιμήσουν να το αγνοήσουν, εφόσον μπορούν.

"Οι άνθρωποι έχουν την τάση πολύ γρήγορα να στρέφουν την προσοχή τους μακριά από καταστροφές, όπως έναν πόλεμο που εξελίσσεται άσχημα. Στρέφονται μακριά επειδή τους ενοχλεί ηθικά, αλλά και επειδή οι σφαγές αποτελούν πρόκληση για την βαθιά ριζωμένη πεποίθησή τους ότι η χώρα τους είναι η δύναμη του καλού στον κόσμο", λέει ο Tirman. "Μπροστά σε κάτι τρομερό, είναι πιο πιθανό οι άνθρωποι να σταθούν αδιάφοροι, παρά να διαμαρτυρηθούν. Πολλές φορές είναι ευκολότερο ακόμα και το να κατηγορήσουν τα θύματα ότι αυτά ευθύνονται για τα δεινά τους."

Οι ερευνητές του Brown University ανέφεραν επίσης και τον αριθμό των θανάτων των Αμερικανών στρατιωτών, για τους οποίους, σε αντίθεση με τους νεκρούς αμάχους, η κυβέρνηση συνήθως κρατά λογαριασμό. Περίπου 7.000 Αμερικανοί στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους στο Αφγανιστάν, το Ιράκ και το Πακιστάν από τις 9/11 μέχρι σήμερα. Περίπου διπλάσιος ήταν ο αριθμός των νεκρών ιδιωτών συμβασιούχων, οι οποίοι είχαν αναλάβει υποστηρικτές εργασίες που σε παλαιότερους πολέμους εκτελούνταν απευθείας από τον στρατό. Παρόλο που οι καλύτερες συνθήκες ιατρικής περίθαλψης στο πεδίο της μάχης έχουν μειώσει τον συνολικό αριθμό των νεκρών Αμερικανών, χιλιάδες Αμερικανοί τραυματίστηκαν στη μάχη και πολλοί από αυτούς έχουν σοβαρές, μόνιμες βλάβες.

Στον πόλεμο του Βιετνάμ, ο θεσμός της στρατολόγησης ανάγκασε το ευρύ κοινό να έχει τουλάχιστον ένα στοιχειώδες επίπεδο ενημέρωσης για τον πόλεμο. Η δημιουργία όμως ενός εξ ολοκλήρου εθελοντικού στρατού διευκολύνει τις πολεμικές συγκρούσεις να περνούν απαρατήρητες. Και καθώς η προσοχή του κοινού έχει εξασθενήσει, είναι πιο εύκολο για την κυβέρνηση να συγκαλύπτει τον ρόλο της στην υποδαύλιση βίαιων κρίσεων που έχουν στείλει κύματα απελπισμένων προσφύγων σε όλον τον κόσμο. Βοηθά επίσης, στο να μην δίνεται προσοχή στις πολεμικές δαπάνες, οι οποίες υπολογίζονται σε πάνω από $6 τρις* από το δημόσιο χρήμα -ένα ποσό που θα έκανε πολύ καλό στη χώρα που διψά για υποδομές και δαπάνες για τη δημόσια υγεία.

(*To Πεντάγωνο αδυνατεί να δώσει λογαριασμό για $21 τρις! Τρις! Με Τ!)

Τη στιγμή που οι Αμερικανοί συνεχίζουν να αναζητούν εξηγήσεις για τη διαβρωμένη εσωτερική τους σταθερότητα, οι πόλεμοι που συνεχίζουν να μαίνονται απαρατήρητοι θα μπορούσαν μάλλον να εξηγήσουν κάποιες από τις άσχημες κατευθύνσεις της Αμερικανικής πολιτικής τα τελευταία χρόνια.

"Επικρατεί μια διεστραμμένη κατάσταση, κατά την οποία εμείς σκοτώνουμε περισσότερους ανθρώπους, δημιουργούμε αρνητικές συνέπειες όπως ο μαζικός εκτοπισμός και η προσφυγιά και μετά απαγορεύουμε αυτούς τους ανθρώπους να πλησιάσουν τις ακτές μας", λέει η Hina Shamsi, διευθύντρια του προγράμματος Εθνικής Ασφάλειας του American Civil Liberties Union. "Πρέπει στ΄ αλήθεια να εξετάσουμε και το δίκαιο, αλλά και την αναγκαιότητα αυτής της πολιτικής, η οποία προκαλεί τρομακτικό ανθρώπινο κόστος στις άλλες χώρες και ζημιά στα ανθρώπινα δικαιώματα στη δική μας."

Πηγή: black agenda report 

Μετάφραση: Μαντάτα